Translator Trần Tiễn Cao Đăng: Literature and Translation in the Age of AI in Vietnam
Trần Tiễn Cao Đăng: Nhà văn và dịch giả giữa thời đại công nghệ
Công chúng thường biết đến Trần Tiễn Cao Đăng như một dịch giả kỳ cựu với thành tích chuyển ngữ nhiều tác phẩm quan trọng của văn học thế giới. Từ "Xứ Cát" của Frank Herbert, "Nếu một đêm đông có người lữ khách" của Italo Calvino, đến "Mãi đừng xa tôi" của Kazuo Ishiguro và "Biên niên ký chim vặn dây cót" của Haruki Murakami, ông đã góp phần không nhỏ vào việc giới thiệu văn học thế giới đến với độc giả Việt Nam.
Nhà văn, dịch giả Trần Tiễn Cao Đăng (Ảnh: Tư liệu)
Nhưng bên cạnh vai trò dịch giả, Trần Tiễn Cao Đăng còn là một nhà văn luôn thao thức với văn chương. Với những tác phẩm như Baroque và Ẩn Hoa (2005), Life Navigator 25: Người tình của cả thế gian (2016), và Những gặp gỡ không thể có (2018), ông đã mở ra cho độc giả một thế giới sáng tạo đầy mới mẻ, nơi lối viết giàu cá tính hòa quyện cùng những suy tư sâu sắc về khoa học, triết học và thân phận con người.
Quan điểm về sáng tác ở tuổi 40
Trong cuộc trò chuyện với ELLE Man Việt Nam, Trần Tiễn Cao Đăng chia sẻ rằng, ông đến với văn chương khá muộn. Ông so sánh bản thân với một “đóa hoa nở muộn”, khẳng định rằng vẻ đẹp của sự ngắn ngủi giúp văn chương thêm phần quý giá.
Ảnh hưởng của dịch thuật đến giọng văn
Một câu hỏi thú vị được đặt ra: Liệu việc tiếp xúc với những giọng văn lớn qua dịch thuật có khiến ông bị cuốn theo chúng không? Ông khẳng định rằng không, nhưng việc đồng hành cùng những dòng chảy lớn trong văn chương cần một giọng viết riêng lớn mạnh. Hai dòng chảy, một gốc và một dịch, cần phải song hành một cách hòa quyện.
Life Navigator 25: Người tình của cả thế gian (2016) của Trần Tiễn Cao Đăng (Ảnh: Tư liệu)
Văn học Việt Nam và sóng dịch thuật
Trần Tiễn Cao Đăng cũng phản ứng trước nhận định cho rằng văn học Việt Nam đang dần mất sức hút. Ông nhấn mạnh rằng một nhà văn Việt nếu có tài năng sẽ tìm thấy cơ hội giữa dòng chảy của văn học thế giới, còn độc giả sẽ luôn tìm kiếm những tác phẩm chân chính.
Sức hút của giải thưởng Nobel
Giải thưởng Nobel tiếp tục là thước đo quan trọng với độc giả Việt Nam. Ông nhận định rằng những giải thưởng như Nobel không thể bao quát hết tài năng văn chương thế giới. Văn học vẫn còn nhiều giá trị tiềm ẩn chưa được khám phá.
Các giải thưởng văn chương, bao gồm Nobel, không thể bao quát hết tài năng tiềm ẩn. (Ảnh: Tư liệu)
Tương lai của nghề dịch
Liên quan đến sự phát triển của AI trong ngành dịch thuật, Trần Tiễn Cao Đăng khẳng định rằng con người vẫn không thể thay thế hoàn toàn. AI có thể trợ giúp nhưng không thể thay thế cá tính và trải nghiệm sáng tạo của dịch giả.
Kết luận
Cuộc trò chuyện với Trần Tiễn Cao Đăng không chỉ mang lại cái nhìn sâu sắc về văn chương mà còn phản ánh rõ nét những thách thức và cơ hội mà các nhà văn, dịch giả Việt Nam đang đối mặt trong thời đại số. Những quan điểm của ông là nguồn cảm hứng cho tất cả những ai đang theo đuổi đam mê với văn chương.
Bài: Hoàng Thúy Vân
Bài Viết [christina vietnam]
